ปลวกค้นหาแหล่งแร่ทองคำ
ปลวกมีประโยชน์ที่เราอาจนึกไม่ถึง ในปัจจุบันทองคำมีราคาแพงมาก เดือนกุมภาพันธ์ ปี2556 ราคาทองคำแท่งตกบาทละ 23,000-24,000 บาท ผู้ที่คิดรวยทางลัดแทนที่จะไปเสี่ยงปล้นจี้ทำผิดกฎหมาย ก็ควรมาศึกษากันว่าในประเทศไทย ถ้าใช้ปลวกเป็นตัวสำรวจหาทองคำจะเป็นไปได้หรือไม่? มันจะคุ้มค่าหรือไม่?
โดยธรรมชาติปลวกเป็นแมลงที่ต้องการความชื้นในรังสูงมาก โดยเฉพาะในพื้นที่แห้งแล้งอย่างภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ปลวกก็จำเป็นที่จะต้องขุดดินผ่านชั้นหินลงไปหาน้ำในระดับความลึกที่มาก ซึ่งมีข้อมูลว่าปลวกสามารถขุดลงไปใต้ดินลึกได้ถึง 70-100 เมตรเลยทีเดียว ถ้ามีสายแร่ทองคำอยู่ใต้ดินบริเวณนั้นปลวกก็จะนำดินที่ปะปนทองคำขึ้นมาด้วย ดินจอมปลวกนั้นก็ควรจะต้องมีทองคำปะปนในปริมาณที่มากอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งอาจสังเกตได้จากสีของดินจอมปลวก และข้อสังเกตอีกอย่างหนึ่งก็คือการที่ปลวกขุดลงไปสำรวจใต้ดินลึกมากจอมปลวกนั้นก็ควรมีขนาดที่สูงใหญ่มากกว่าจอมปลวกทั่วๆไปด้วย
บางประเทศในทวีปแอฟริกาซึ่งเป็นทวีปที่มีทองคำอยู่ใต้ดินมาก บางครั้งก็อาศัยปลวกช่วยในการสำรวจหาทองคำด้วยเช่นกัน เรียกว่าสำรวจแหล่งแร่ใต้ดินโดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
อย่างที่รู้กันว่าจริงๆทองคำนั้นเป็นแร่ธาตุที่มีอยู่ทั่วไป แต่ปริมาณมันน้อยมาก จนไม่คุ้มที่จะหาแก่นสารในเชิงพาณิชย์ได้ เช่นในเกลือทะเลในเกลือสมุทรก็มีทองคำปะปน แต่ก็ในปริมาณที่น้อยมากๆ หรืออย่างที่เคยกล่าวไว้ว่าในไม้สักทอง มีทองคำปนอยู่ในเนื้อไม้ แม้ภายในองค์ประกอบร่างกายของมนุษย์ก็มีทองคำแต่ก็น้อยมากเหลือเกิน แผ่นวงจรภายในโทรศัพท์มือถือยังมีทองคำผสมอยู่มากกว่าด้วยซ้ำไป
ปัญหาก็คือ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าดินจอมปลวกมีทองคำปะปนอยู่มากน้อยแค่ไหน?
ในทางเคมีเราจะใช้โปตัสเซี่ยมไซยาไนด์ Potassium cyanide (สูตรโมเลกุล KCN) เป็นตัวแยกทองคำออกจากแร่ธาตุหรือสิ่งเจือปนอื่นๆ โดยบดเนื้อดินจอมปลวกลงในสารละลายโปตัสเซี่ยมไซยาไนด์ กรองเอาสิ่งเจือปนที่ไม่ต้องการออก แต่ข่าวร้ายก็คือโปตัสเซี่ยมไซยาไนด์ไม่ใช่ว่าจะหาซื้อได้ง่ายๆ แม้ในประเทศไทยจะมีนำเข้ามาเช่นของบริษัทดูปองท์ แต่ปัญหาใหญ่ก็คือการมีโปตัสเซี่ยมไซยาไนด์ไว้ในครอบครอง เป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายต้องขออนุญาตต่อกรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม ถ้าฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสองปีหรือปรับไม่เกินสองแสนบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ เพราะโปตัสเซี่ยมไซยาไนด์เป็นสารที่มีพิษอันตรายมากเกินกว่าที่เราๆท่านๆจะนำมันมาทดลองเล่น
มีข้อมูลว่าโปตัสเซี่ยมไซยาไนด์เพียง 1 ใน 20 ส่วนของช้อนชาก็ทำให้คนเราตายได้แล้ว การทดลองที่เสี่ยงภัยมากๆเช่นนี้จึงต้องมีการศึกษาหาความรู้มาอย่างดีซะก่อน เดี๋ยวจะว่าไม่เตือน !!!
เมื่อเราวิเคราะห์ดินรังปลวกจนสามารถรู้ได้ว่ารังปลวกแห่งไหนมีทองคำปนอยู่ในปริมาณมากผิดปกติ ก็แสดงว่าใต้ดินตรงนั้นมีสายแร่ทองคำ ... คราวนี้ก็คงรวยกันไม่รู้เรื่อง.